Sigorta nedir, poliçe neye denir sorusu birçok insanın aklında yer etmektedir. Bireylerin ve kurumların varlıklarını ve planlanan faaliyetlerini tehdit eden her türlü tehlikeye risk denilmekte olduğunu biliyoruz. Sigorta ise, bilindiği gibi, bir zararı doğuran veya meydana getiren bir olayın risk sonuçlarının, sigorta şirketlerince üstlenilmesi olarak da ifade edilir.
Sigortacılık İnsanların rizikolara karşı birleşmeleri ve böylece tek başına üstlenmek zorunda kalacakları zararları aralarında bölüşmeleri, sigorta sisteminin esasını oluşturur. Bir şeyin veya bir kimsenin bir yönden ileride karşılaşabileceği zararı gidermek için önceden ödenen prim karşılığında yapılan sözleşmeye ise “sigorta poliçesi” denir. Sigorta poliçesi aynı zamanda kişi ve kurumlara büyük potansiyel zararlara karşı ekonomik güvenliklerini sağlama noktasında yardımcı olan bir sözleşmedir. Sigortacının görevi ise bu riskleri öngörmek ve poliçenin içeriğini ona göre hazırlamaktır. Buradan da görüldüğü gibi risk ve risk yönetimi sigortacılığın temel konusudur ancak sigortalar her türlü riski teminat altına almaz.
Sigortacılık Açısından Risk Kavramı
Sigortacılıkta risk, bilinmeyen ve ani şekilde ortaya çıkan ve irade dışı olan muhtemel tehlike olarak ifade edilir. Bir riskin sigorta kapsamında teminat altına alınabilmesi için bazı unsurların oluşması gerekir.
Sigortacılık açısından riskin temel unsurları;
• Maddi ve gerçek olması,
• Muhtemel olması (Ne zaman gerçekleşeceği veya gerçekleşip gerçekleşmeyeceği kesin olmaması yani belirsiz olması),
• Gelecekte meydana gelme ihtimali olması (Geçmişte veya şu anda meydana gelmemesi) ama ne zaman meydana geleceğinin belli olmaması,
• Tarafların (sigortalı ve sigortacının) iradesi dışında meydana gelmesi,
• Konusu bakımından yasal-meşru olması, yasalara uygun olması,
• Maddi zarar doğuran bir olay olmasıdır.
Bu özelliklere sahip olmayan riskler sigortacılar tarafından risk olarak kabul edilip teminat altına alınamazlar.
Dolayısıyla riskin gelecekte ne zaman gerçekleşeceğinin de belirsiz olması gerekir. Riskin sigortacılık açısından ek unsuru irade dışı olaylardan meydana gelmiş olması şartıdır. Sigortalının ya da sigortacının iradesi ile gerçekleştirdiği olaylar sigorta teminatı kapsamına alınamaz. Ayrıca zarar doğurmayan olayların sigorta teminatı kapsamında olmayacağı da açıktır. Burada bir hususu daha hatırlatmakta yarar vardır. Sigortacılık açısından teminat altına alınacak riskler değeri ölçülebilir maddi riskler olmalıdır.
Riskin teminat altına alınabilmesi için tesadüfi olarak gerçekleşmesi gerekir. Tesadüfi (Saf) riskler sigortacılar tarafından teminat altına alınabilir. Sigorta sektörü, ticari işletmelerin faaliyetlerini sekteye uğratacak hasarları karşılayarak ekonomide devreden çıkacak yatırımların doğuracağı gelir kaybının önüne geçer.